ΟΙ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΦΕΪΝΗΣ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΜΑΣ

2012-12-11 20:03

Η καφεΐνη είναι μία φυσική ουσία που βρίσκεται στα φύλλα, στους σπόρους ή στα φρούτα, σε περισσότερα από 60 φυτά.

Οι άνθρωποι αρέσκονταν στα ροφήματα που περιείχαν καφεΐνη από τα αρχαία χρόνια. Από το 2700 π.χ. ο Κινέζος Αυτοκράτορας Shen Nung έπινε ζεστό τσάι. Ο καφές άρχισε να χρησιμοποιείται στην Αφρική γύρω στο 575 μ.Χ., όταν οι κόκκοι χρησιμοποιούνταν σαν χρήματα και καταναλώνονταν ως τρόφιμα.

 

ΠΙΝΑΚΑΣ 1: ΠΟΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΚΑΙ ΣΕ ΤΙ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΥΝ ΚΑΦΕΪΝΗ

 

   ΠΡΟΪΟΝ

    ΚΑΦΕΪΝΗΣ ΚΑΤΑ ΜΕΣΟ ΟΡΟ(mg)

   Καφές φίλτρου

                    90

   Καφές στιγμής

                    63

   Ντεκαφεϊνέ στιγμής

                     2

   Τσάι

                    30

   Παγωμένο τσάι

                    70

   Κακάο ρόφημα

                     4

   Σοκολατούχο γάλα

                     5

   Coca-cola

                    16

   Σοκολάτα γάλακτος

                     6

   Μαύρη ημίγλυκη σοκολάτα

                    20

   Σοκολάτα με άρωμα ζαχαροπλαστικής

                    26

   Σιρόπι με άρωμα σοκολάτας

                     4

 

 

ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΦΕΪΝΗΣ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ

  1. ΕΥΝΟΕΙ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΚΑΡΔΙΟΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ

Η βασικότερη επίπτωση της καφεΐνης στον οργανισμό είναι ότι προκαλεί σκλήρυνση των μεγάλων αρτηριών(αορτή, καρωτίδες), αλλά σε «μεγάλες ποσότητες»(πάνω από 300mg/ημερησίως).

  1. ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΟΝ ΥΠΝΟ

Σύμφωνα με έρευνες ένα μικρό φλιτζάνι δυνατού καφέ(150-200mg καφεΐνης) 30 με 60 λεπτά πριν τον ύπνο, μπορεί να προκαλέσει ανησυχία, αϋπνία, υπερκινητικότητα και κακή ποιότητα ύπνου.

  1. ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΕΘΙΣΜΟ

Η απότομη διακοπή της σε όσους πίνουν συστηματικά ροφήματα που περιέχουν καφεΐνη μπορούν να επιφέρουν συμπτώματα στέρησης: αίσθημα κόπωσης, υπνηλία, πονοκέφαλο, εκνευρισμό. Με ένα φλιτζάνι καφέ τα συμπτώματα εξαφανίζονται αμέσως. Τα προβλήματα στέρησης αρχίζουν συνήθως 12-14 ώρες μετά το τελευταίο φλιτζάνι.

  1. ΕΞΑΣΘΕΝΕΙ ΤΟΝ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΟΥ

Η κατανάλωση καφεΐνης κάνει την ινσουλίνη περισσότερο ανθεκτική στις αλλαγές των επιπέδων του σακχάρου, όπως παρατηρήθηκε σε άτομα με και χωρίς διαβήτη, σύμφωνα με Καναδική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό έντυπο Diabetes Care.

  1. ΕΠΙΔΕΙΝΩΝΕΙ ΤΟΝ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ ΙΙ

Η καφεΐνη ενδεχομένως να επηρεάζει την ικανότητα του οργανισμού να ρυθμίζει τα επίπεδα του σακχάρου του αίματος, επιδεινώνοντας τον διαβήτη τύπου 2, σύμφωνα με αμερικανική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό έντυπο Diabetes Care. Οι επιστήμονες έθεσαν υπό ιατρική παρακολούθηση 14 πάσχοντες από διαβήτη τύπου 2, οι οποίοι έπιναν τακτικά καφέ. Αφού τους υπέβαλλαν σε ειδική δίαιτα, τους διέκοψαν την φαρμακευτική αγωγή έλαβαν δείγματα αίματος και τους χορήγησαν κάψουλες καφεΐνης. Στη συνέχεια έλαβαν και νέα δείγματα αίματος αφού τους είχαν χορηγήσει διατροφικό συμπλήρωμα σε υγρή μορφή. Η επεξεργασία των δεδομένων αποκάλυψε ότι η καφεΐνη έχει μικρή επίδραση στα επίπεδα της γλυκόζης και της ινσουλίνης   όταν οι ασθενείς ήταν σε κατάσταση νηστείας. Μετά όμως  την κατανάλωση του υγρού γεύματος, εκείνοι που  είχαν λάβει και κάψουλα καφεΐνης είχαν αύξηση 21% των επιπέδων της γλυκόζης και 48% των επιπέδων της ινσουλίνης.

  1. ΑΥΞANEI THN ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ

Ο καφές έχει ενοχοποιηθεί από χρόνια για παροδικές αυξήσεις της αρτηριακής πίεσης, ωστόσο αυτή η δράση δεν φαίνεται να οφείλεται αποκλειστικά στην καφεΐνη, σύμφωνα με Ελβετική μελέτη, της οποίας τα αποτελέσματα δημοσιεύονται στο επιστημονικό έντυπο. Οι ερευνητές χορήγησαν στους συμμετέχοντες, σε διαφορετικές χρονικές στιγμές, ένα τριπλό εσπρέσο, έναν άλλο τύπο καφέ χωρίς καφεΐνη, μια ενδοφλέβια ένεση της ουσίας και ψευδοφάρμακα (σκευάσματα τα οποία δεν περιείχαν καφεΐνη, χωρίς όμως να το γνωρίζουν οι συμμετέχοντες).Αυτό που διαπίστωσαν  ήταν ότι και οι δύο τύποι καφέ προκάλεσαν αύξηση της αρτηριακής πίεσης στους συμμετέχοντες που δεν έπιναν τακτικά καφέ. Αντιθέτως, οι τακτικοί καταναλωτές καφέ δεν παρουσίασαν καμία αλλαγή στην αρτηριακή πίεση, γεγονός που οδήγησε τους ερευνητές στο συμπέρασμα ότι η τακτική κατανάλωσή του πιθανότατα προκαλεί μια μορφή ανοχής του οργανισμού.

  1. ΣΥΜΒΑΛΛΕΙ ΣΤΗΝ ΑΦΥΔΑΤΩΣΗ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ

Ένα σημαντικό πρόβλημα που μπορεί να προκληθεί από την καφεΐνη είναι η αφυδάτωση. Η καφεΐνη έχει διουρητική δράση η οποία εκδηλώνεται μετά από τη λήψη 3 φλιτζανιών καφέ ή τσαγιού ή αναψυκτικού τύπου  κόλα.

 

ΘΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΦΕΪΝΗΣ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ

 

  1.  ΒΕΛΤΙΩΝΕΙ ΤΗΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΓΝΩΣΗΣ

             Κλινικές έρευνες που έγιναν έδειξαν ότι η καφεΐνη μπορεί να έχει ευεργετικές επιδράσεις στον εγκέφαλο.  Άτομα που υποβλήθηκαν σε τεστ μετά από τη λήψη ποσότητας καφεΐνης που κυμαινόταν από 220 έως 270 mg, έδειξαν βελτίωση της μνήμης και των γνωστικών λειτουργιών τους. Ένας δυνατός καφές μπορεί μέσα σε λίγα λεπτά να βελτιώσει τη βραχυπρόθεσμη μνήμη και να μειώσει τους χρόνους αντίδρασης, υποδεικνύει πείραμα στην Αυστρία που βασίστηκε σε μαγνητικές τομογραφίες.

  1. ΔΡΑ ΩΣ ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΟ

              Το ψήσιμο των σπόρων του καφέ αυξάνει εντυπωσιακά τη συνολική αντιοξειδωτική δράση  τους. Πολλές έρευνες απέδειξαν  ότι ο καφές κατέχει τη μεγαλύτερη in vitro αντιοξειδωτική δραστηριότητα από άλλα καφεϊούχα ποτά, και  οφείλεται εν μέρει στις εγγενείς ενώσεις όπως το χλωρογενές οξύ και εν μέρει στις ενώσεις που σχηματίζονται κατά τη διάρκεια του ψησίματος όπως melanoidins.

  1. ΑΥΞΑΝΕΙ ΤΗΝ  ΦΥΣΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ

            Ο Costill και οι συνάδελφοί του ήταν οι πρώτοι που έδειξαν ότι 330mg καφεΐνης που χορηγήθηκαν 1 ώρα πριν από την άσκηση αύξησαν κατά 80% την μέγιστη  κατανάλωση οξυγόνου. Μεγάλη πλειοψηφία των δημοσιευμένων μελετών έχει δείξει ότι η καφεΐνη παρατείνει το χρόνο στην εξαγωγή ή ενισχύει την απόδοση στην παρατεταμένη, μέτριας - μεγάλης έντασης άσκηση που διαρκεί μεταξύ 30 και 120 λεπτών.

  1. ΧΡΗΣΙΜΟΙΠΟΙΕΙΤΑΙ ΩΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΟΥΣΙΑ

             Πολλά παυσίπονα περιέχουν εκτός από τα ενεργά φαρμακευτικά συστατικά και καφεΐνη, διότι ο συνδυασμός αυτός είναι πιο αποτελεσματικός στο να μειώνει τον πόνο.

  1. ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΕΙ ΤΟ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΟ ΧΟΛΟΚΥΣΤΕΚΤΟΜΗΣ

             ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ: Οι γυναίκες που πίνουν μεγάλες ποσότητες καφέ σε ημερήσια βάση έχουν μέχρι και 25% λιγότερες πιθανότητες να υποβληθούν σε επέμβαση χολοκυστεκτομής, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό έντυπο Gastroenterology.

  1. ΕΝΙΣΧΥΕΙ ΤΙΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ

                   ΚΑΛΙΦΟΡΝΙΑ: Οι ηλικιωμένες γυναίκες που κατανάλωσαν μεγάλες ποσότητες καφεϊνούχων ποτών κατά τη διάρκεια της ζωής τους φαίνεται να διαθέτουν καλύτερες πνευματικές ικανότητες σε σχέση με τις υπόλοιπες, σύμφωνα με μελέτη Αμερικάνων ερευνητών. Η ομάδα των Αμερικανών επιστημόνων υπέβαλε σε έρευνα 890 γυναίκες και 638 άντρες με μέσο όρο ηλικίας τα 73 έτη. Από τους συμμετέχοντες και των δυο φύλων ζητήθηκε αρχικά να αναφέρουν το πόσα ποτήρια καφεϊνούχων ποτών έπιναν την ημέρα και για πόσο χρονικό διάστημα. Όσοι έπιναν τουλάχιστον 1 ποτήρι το μήνα τοποθετήθηκαν στην κατηγορία της φυσιολογικής κατανάλωσης, ενώ εκείνοι που έπιναν έως και 5 ποτήρια την ημέρα εντάχθηκαν στην κατηγορία της υψηλής κατανάλωσης. Στη συνέχεια οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε δοκιμασίες μνήμης που περιελάμβαναν την ανάκληση φράσεων και σχημάτων έπειτα από χρονικό διάστημα 30 λεπτών, ενώ τους ζητήθηκε να αναφέρουν και όσα περισσότερα ζώα μπορούσαν εντός 60 δευτερολέπτων. Όπως διαπιστώθηκε, οι γυναίκες που έπιναν μεγάλες ποσότητες καφεϊνούχων ποτών  στο παρελθόν σημείωσαν πολύ καλύτερη απόδοση στις δοκιμασίες μνήμης, σε σχέση με όσες δεν έπιναν. Όσον αναφορά, ωστόσο, τους άντρες η κατανάλωση καφεϊνούχων ποτών δεν αποδείχθηκε ότι συνδέεται με καλύτερες πνευματικές ικανότητες, καθώς οι ηλικιωμένοι άντρες δεν σημείωσαν αντίστοιχες επιδόσεις.

  1. ΚΑΦΕΪΝΗ, ΝΟΣΟΣ ΠΑΡΚΙΝΣΟΝ

           ΒΟΣΤΟΝΗ:Η καφεΐνη μπορεί πράγματι να συμβάλλει στην πρόληψη της νόσου του Πάρκινσον ή ακόμη και να μειώσει την ένταση των συμπτωμάτων σε όσους ήδη πάσχουν, σύμφωνα με έρευνα Αμερικανών επιστημόνων σε πειραματόζωα.

Λαμβάνοντας υπόψη τα μέχρι τώρα τα δεδομένα διαφόρων ερευνών,  φαίνεται ότι η κατανάλωση των αγαπημένων πηγών καφεΐνης μπορεί να γίνεται άφοβα, πάντοτε με μέτρο και ιδανικά στα πλαίσια μιας ισορροπημένης διατροφής.

 

 Γράφει η Ειρήνη Ιωαννίδου  Διαιτολόγος-Διατροφολόγος (  ioannidou_diet@hotmail.gr)

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Massey K. and Wise I., Nutrition Research

2. Bukowskj M. and Nakatsu K., American Review of Respiratory Desease

3. Nehling A. and Degry G., InternationalJournal of Sport Medicine

4. Hollman P.C.H., Journal of the Science of Food and Agriculture

Πίσω